اگرچه حفظ حریم خصوصی یکی از اهداف اصلی ارزهای دیجیتال است، این موضوع در صرافیهای متمرکز ارز دیجیتال همیشه بحثبرانگیز بوده است.
در مقایسه با صرافیهای غیرمتمرکز ارز دیجیتال، صرافیهای متمرکز با تأمین نقدینگی، حجم معاملات بالاتر و سهولت استفاده، هنوز سهم بیشتری از کاربران ارزهای دیجیتال را در اختیار دارند. در این بین، یکی از دغدغههای مهم کاربران این صرافیها، میزان اطلاعاتی است که در اختیار این نهادهای مالی با پایگاه داده مرکزی قرار میدهند.
طی سالهای اخیر، بسیاری از صرافیهای متمرکز مطابقت بیشتری با قوانین مالی منطقه خود پیدا کردهاند و در قالب فرایندهای شناخت مشتری (KYC) و اِعمال قوانین ضدپولشویی (AML)، دادههای مالی بیشتری بهشکل مستقیم یا غیرمستقیم درباره کاربران جمعآوری میکنند. صرافیها میتوانند به بسیاری از اطلاعات شخصی مانند نام و مشخصات، آدرس منزل، شماره تلفن، اطلاعات شغلی، سوابق مالی و بانکی، تصویر شناسنامه یا پاسپورت تا اطلاعات فنی مانند سیستمعامل دستگاه، جزئیات مرورگر، آدرس IP و منطقه زمانی و جغرافیایی دسترسی داشته باشند.
البته اطلاعاتی که این پلتفرمهای متمرکز جمعآوری، نگهداری و استفاده میکنند، در هر صرافی میتواند متفاوت باشد. با اینهمه، پرسشهای اصلی اکثر کاربران درباره صرافیهای متمرکز ارز دیجیتال این است که آنها دقیقاً راجع به ما چه میدانند؟ از کجا این اطلاعات را کسب میکنند؟ از این اطلاعات چگونه میتوانند استفاده کنند؟
استفاده و ذخیرهسازی اطلاعات مالی
دادههای مالی که هر پلتفرم ارز دیجیتال دریافت و ذخیره میکند، ممکن است با پلتفرم دیگر متفاوت باشد. علاوه بر این، تعدادی از صرافیهای مورد بحث به برخی اطلاعات اشارهای نکردهاند.
ریچارد کِی (Richard Kay)، مدیر ارشد روابط عمومی اوککس در منطقه بریتانیا و اروپا در مصاحبهای اعلام کرد که این صرافی اطلاعات بانکی کاربران خود را ذخیره نمیکند. او گفت که ارائهدهندگان درگاه پرداخت ارزهای فیات همچون کوینیفای (Coinify) یا مونپی (MoonPay) این اطلاعات را نگهداری میکنند.
بایننس هم در مصاحبهای اعلام کرده بود که اطلاعات بانکی را در صورت نیاز خودِ کاربران پردازش میکند. با این حال، برای بازکردن حساب در این صرافی نیازی به ارائه سوابق بانکی نیست. در واقع بایننس فقط به تاریخچه تراکنشها بهعنوان داده مالی حائز اهمیت برای این پلتفرم اشاره میکند.
پلتفرمهای کوکوین و کوینبیس هر دو علاوه بر تاریخچه تراکنشها، اطلاعات مربوط به حساب بانکی، شماره کارت بانکی و شناسه مالیاتی را مهم قلمداد میکنند.
در این بین، کوینکس تنها از شناسه مالیاتی، آن هم صرفاً در صورت نیاز استفاده میکند.
میزان دسترسی اشخاص ثالث به دادهها
سرویسهای ارز دیجیتال معمولاً برای نگهداری وبسایتها و پردازش معاملات خود به چندین همکار و شریک نیاز دارند که باید دادههای کاربران را با آنها به اشتراک بگذارند. هر سرویس دیجیتال بنا به صلاحدید خود شرکتهای همکار و نهادهایی را معرفی میکند که در دسترسی به داده کاربران سهیم هستند. همچنین، دلایل این بهاشتراکگذاری در هر صرافی ارز دیجیتال متفاوت است.
برخی شرکتها فقط اشاره میکنند که ممکن است دادهها را با اشخاص ثالث به اشتراک بگذارند، درحالی که برخی دیگر نام همکاران و جزئیات بهاشتراکگذاری دادهها را ذکر میکنند.
در بین صرافیهای مورد بررسی ما، بایننس و کوینکس در عباراتی نسبتاً مبهم فقط به شرکتهای تابعه، زیرمجموعهها و همچنین ارائهدهندگان خدمات شخص ثالث اشاره کردهاند. البته، کوینکس اشاره میکند که هدف از ایجاد دسترسی اشخاص ثالث فقط ارائه خدمات بهتر به مشتریان و راهاندازی محصولات یا سرویسهای جدید مالی است.
صرافی اوککس اشاره مشخصی به نهاد خاصی نکرده است؛ اما دو پلتفرم کوکوین و کوینبیس با دقت بیشتری از اشخاص ثالث مورداعتماد خود نام بردهاند.
کوکوین به شرکتهای زیرمجموعه، اشخاص ثالث مورداعتماد و ارائهدهندگان خدمات به پلتفرم جهت ارائه خدمات مالی و تأمین امنیت، از جمله باگلی (Bugly)، فایربیس (Firebase)، زِندِسک (Zendesk)، اپسفلایر (AppsFlyer)، سِنتری (Sentry)، تیاماکس پروفایلینگ (TMXProfiling)، موبیکامکیت (MobiComKit)، هواوی پوش (HUAWEI Push)، جیگوانگ پوش (Jiguang Push)، فیسبوک (متای فعلی)، سنسورزانلیتیکس (SensorsAnalyticsSDK)، جومیو (Jumio) و بایدو (Baidu SDK) اشاره کرده است. این صرافی اطلاعات کاملی از سازمانهای همکار، هدف از بهاشتراکگذاری و نوع داده قابلدسترسی به کاربران ارائه کرده است.
کوینبیس هم به چند شرکت جومیو، سولاریسبنک (SolarisBank AG)، سیفت ساینس (Sift Science)، پلد (Plaid)، پیسیف (Paysafe) بهعلاوه سایر نهادها و ارائهدهندگان خدمات مالی اشاره کرده است.
دریافت اطلاعات از اشخاص ثالث
پلتفرمها بهمنظور دریافت اطلاعات کافی درباره کاربرانشان، برخی از دادههای موردنیاز خود را از منابع خارجی جمعآوری میکنند. بهعبارت دیگر، صرافیهای متمرکز ارز دیجیتال ممکن است خیلی بیشتر از آنچه به آنها گفتهاید درباره شما بدانند.
این اطلاعات ممکن است از سوی مالکان مشترک، شرکتهای شخص ثالث بررسی هویت، بانکها، سازمانهای دولتی، شبکههای اجتماعی و سایر منابع تأمین شوند.
نگهداری دادهها
یکی دیگر از نکاتی که باید به آن توجه کنید این است که پس از اتمام استفاده شما از خدمات صرافیها، این پلتفرمها تا چهمدت دادههای شما را در سرورهای خود نگهداری میکنند.
در مجموع، اغلب پلتفرمها بهطور میانگین حدوداً پنج سال پس از اتمام فعالیتهای شما، دادههایتان را پاک میکنند. با این حال، اکثر آنها خاطرنشان میکنند که بنا به دلایلی ویژه مانند تحقیقات در دست انجام، ممکن است اطلاعات شما را برای مدت طولانیتری حفظ کنند.
کوینبیس یکی از دقیقترین توضیحات را در رابطه با مدتزمان نگهداری داده ذکر کرده است. این صرافی با ذکر جزئیات توضیح میدهد که پس از بستهشدن حساب، اطلاعات شخصی بهمنظور انجام تعهدات مربوط به قوانین ضدپولشویی تا مدتزمان لازم حفظ میشوند. با این حال، اطلاعات مربوط به بازاریابی مانند نام، آدرس ایمیل و شماره تلفن پس از لغو عضویت از فهرست صرافی فوراً پاک میشوند تا بهصورت ناخواسته پیامهای بازاریابی به مشتریان ارسال نشود.
محتوای منتشرشده مانند نظرات، عکسها، ویدئوها و پستهای وبلاگ مشتریان پس از حذف حساب کاربری باقی میمانند. تماسهای ضبطشده با مشتریان هم ممکن است تا ۶ سال نگه داشته شوند و اطلاعات فنی جمعآوریشده مانند کوکیها، شمارندههای صفحات وب و سایر ابزارهای تحلیلی برای مدت حداکثر یک سال از زمان انقضای کوکی نگهداری میشوند.
در مقابل، جالب است بدانید هیچکدام از چهار صرافی اوککس، بایننس، کوکوین و کوینکس درباره مدتزمان نگهداری داده پس از حذف حساب کاربری یا غیرفعالشدن کاربر توضیحی ارائه ندادهاند. با این حال، کوینکس به کاربران خود اجازه میدهد تا برای پاککردن اطلاعات شخصی خود درخواست ارسال کنند. البته این صرافی تأکید میکند که فقط در صورتی درخواست کاربر تأیید میشود که به دادههای کاربر برای انجام رویههای قانونی و مطابقت با قوانین ضدپولشویی نیاز نباشد.